Hiểu về mụn trứng cá để điều trị hiệu quả

Mụn trứng cá là một tình trạng da xảy ra khi các nang lông của bạn bị dính dầu và tế bào da chết. Nó thường gây ra mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn nhọt, và thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và vai. Mụn trứng cá là phổ biến nhất ở thanh thiếu niên, mặc dù nó ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi.

Nếu không lựa chọn biện pháp điều trị phù hợp mụn trứng cá có thể dai dẳng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nó, mụn trứng cá có thể gây đau khổ về cảm xúc, gây mất thẩm mĩ và làm sẹo da. Bạn càng bắt đầu điều trị sớm, nguy cơ mắc các vấn đề như vậy càng thấp.

TRIỆU CHỨNG

Các dấu hiệu và triệu chứng mụn khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn:
 Mụn đầu trắng (lỗ chân lông đã đóng)
 Mụn đầu đen (lỗ chân lông mở)
 Mụn sưng nhỏ, đỏ (sẩn)
 Mụn nhọt (mụn mủ), đó là những sẩn có mủ ở đầu
 Khối u lớn, rắn, đau đớn dưới bề mặt da (nốt sần)
 Mụn nang với cục u đau đớn, đầy mủ bên dưới bề mặt da (tổn thương nang)

NGUYÊN NHÂN – 4 yếu tố chính gây ra mụn trứng cá:

 Sản xuất dầu dư thừa
 Các nang lông bị tắc nghẽn bởi dầu và tế bào da chết
 Vi khuẩn
 Hoạt động dư thừa của một loại hormone (androgen)
Mụn trứng cá thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và vai của bạn vì những vùng da này có nhiều tuyến dầu nhất (bã nhờn).

Cơ chế hình thành mụn trứng cá

01. Sự tăng tiết bã nhờn: Hiện tượng này xảy ra khi bã nhờn được sản xuất quá nhiều. Về mặt sinh lý, tuyến bã nhờn có tác dụng bôi trơn tóc và da. Sự sản xuất bã nhờn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như hóc-môn, khí hậu, việc dùng thuốc và yếu tố di truyền. Quá trình tiết bã nhờn bị xáo trộn có thể gây nên chứng Viêm da tiết bã.

02. Sự tăng sừng : Sự tăng sừng là hiện tượng lớp sừng (lớp ngoài cùng của biểu bì) phía ngoài da dày lên. Những lớp tế bào chết bị sừng hóa bất thường khiến các ống dẫn của tuyến bã nhờn bị bịt kín, gián đoạn quá trình tiết và giải phóng bã nhờn. Việc da sản xuất quá nhiều bã nhờn (sự tăng tiết bã nhờn) kết hợp với việc tích tụ các lớp tế bào chết (sự tăng sừng) xảy ra ở nang lông dẫn đến sự bít tắt lỗ chân lông. Hiện tượng này khiến các vách nang phình lên hình thành mụn đầu trắng, hoặc mụn đầu đen nếu phần bít tắt ấy ở gần bề mặt da.

03. Quá trình thâm nhập của vi sinh vật: Một số vi khuẩn thông thường sống trên da một cách vô hại (propionibacteria) có thể phát triển mạnh và thâm nhập vào các nang bị bịt kín, dẫn đến sự hình thành các nốt sần, mụn mủ, mụn bọc hoặc mụn nang.

04. Sự viêm nhiễm: Hậu quả của những hiện tượng trên khiến da ửng đỏ và viêm nhiễm. Trong một vài trường hợp, các vách nang vỡ ra ở giai đoạn cuối của quá trình viêm nhiễm. Chất béo, axit béo, tế bào sừng (đã chết), vi khuẩn và các mảnh tế bào được giải phóng, tạo thành các vết viêm nhiễm rộng và sâu ở các mô lân cận.

Các yếu tố có thể làm mụn trứng cá trở nên nặng hơn:

• Hormone: Androgens là hormone tăng ở bé trai và bé gái trong giai đoạn dậy thì và khiến tuyến bã nhờn to ra và tạo ra nhiều bã nhờn hơn. Thay đổi nội tiết tố liên quan đến mang thai và sử dụng thuốc tránh thai cũng có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất bã nhờn. Và lượng androgen thấp lưu thông trong máu của phụ nữ và có thể làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn.
• Một số loại thuốc: Ví dụ bao gồm các loại thuốc có chứa corticosteroid, testosterone hoặc lithium.
• Chế độ ăn: Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số yếu tố chế độ ăn uống, bao gồm sữa tách béo và thực phẩm giàu carbohydrate – như bánh mì và khoai tây chiên – có thể làm cho mụn trứng cá trở nên nặng hơn. Ngoài ra, một nghiên cứu nhỏ trên 14 người đàn ông bị mụn trứng cá cho thấy ăn sô cô la khiến tình trạng mụn trở nên xấu đi.
• Tâm lý: Căng thẳng không gây ra mụn trứng cá, nhưng nếu bạn đã bị mụn trứng cá, căng thẳng có thể làm cho nó tồi tệ hơn.

Những yếu tố này ÍT ảnh hưởng đến mụn trứng cá:

• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Ăn thức ăn nhiều dầu mỡ có ít hoặc không ảnh hưởng đến mụn trứng cá. Mặc dù làm việc trong một khu vực nhiều dầu mỡ, chẳng hạn như nhà bếp có thùng chiên, nhưng vì dầu có thể dính vào da và chặn các nang lông. Điều này tiếp tục gây kích ứng da hoặc thúc đẩy mụn trứng cá.
• Vệ sinh: Mụn trứng cá không phải do da bẩn. Trên thực tế, chà da quá mạnh hoặc làm sạch bằng xà phòng khắc nghiệt hoặc hóa chất gây kích ứng da và có thể làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn.
• Mỹ phẩm: Mỹ phẩm không phải lúc nào cũng ảnh hưởng đến mụn trứng cá, đặc biệt là khi bạn sử dụng mỹ phẩm không chứa dầu, không làm tắc nghẽn lỗ chân lông (không gây dị ứng) và tẩy trang thường xuyên. Mỹ phẩm không ảnh hưởng vào hiệu quả của thuốc trị mụn.

Các yếu tố rủi ro – Gây mụn trứng cá bao gồm:

• Tuổi tác: Mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể bị mụn trứng cá, nhưng nó phổ biến nhất ở thanh thiếu niên.
• Thay đổi nội tiết tố: Những thay đổi như vậy là phổ biến ở thanh thiếu niên, phụ nữ và trẻ em gái, và những người sử dụng một số loại thuốc, bao gồm cả những loại có chứa corticosteroid, androgen hoặc lithium.
• Di truyền: Di truyền đóng một vai trò trong mụn trứng cá. Nếu cả hai cha mẹ đều bị mụn trứng cá, bạn cũng có nguy cơ cao mắc phải.
• Các chất nhờn hoặc dầu: Bạn có thể bị mụn trứng cá khi da tiếp xúc với các loại dầu, kem hoặc nhờn trong khu vực làm việc, ví dụ như làm việc trong môi trường có nhiều dầu mỡ ( đầu bếp).
• Ma sát và áp lực lên da của bạn: Điều này có thể được gây ra từ việc sử dụng điện thoại, mũ bảo hiểm, chăn gối không đảm bảo vệ sinh…

Phác đồ điều trị mụn trứng cá: Bạn nên đi thăm khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa. Hoặc tham khảo thêm tại phác đồ điều trị:

Một số điều cần lưu ý:

• Sử dụng nước ấm và sữa rửa mặt phù hợp (nước quá nóng hoặc quá lạnh có thể khiến bệnh trầm trọng hơn).
• Để mụn tự biến mất một cách tự nhiên (nặn mụn có thể khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn và thậm chí dẫn đến sẹo).
• Chỉ sử dụng những sản phẩm dưỡng da không gây bít lỗ chân lông.
• Chỉ sử dụng những sản phẩm trang điểm không gây bít lỗ chân lông.
• Rửa sạch lớp trang điểm vào cuối ngày.

Chúc các bạn có làn da sạch mụn!