Tìm hiểu về sốt – nguyên nhân hàng đầu làm con nít tới khám bệnh

Câu đầu tiên luôn được hỏi: sốt thiệt không? Cứ 10 bà mẹ thì có khoảng 2-3 bà là kiểm tra nhiệt độ thôi, còn lại là dùng nhiệt kế “rờ”, xong rồi cãi với bác sĩ xài nhiệt kế xịn. Nên chuyện đầu tiên là phải có một cái nhiệt kế.

Nhiệt kế gì cũng được nhưng KHÔNG NÊN xài nhiệt kế thuỷ tinh nữa, vì nguy cơ chấn thương do vỡ. Nên xài nhiệt kế điện tử, thường có 3 loại chính

– NK điện tử thông dụng: có thể dùng đo hậu môn, miệng, nách. Là loại dễ sử dụng nhất, chính xác, rẻ tiền. Nếu có con nhỏ hay có nhiều đứa thì nên mua hai cái, một cái đánh dấu hậu môn, một cái cho miệng và nách.
– Nhiệt kế điện tử đo ở tai: dùng tia hồng ngoại để đo nhiệt độ, cực nhanh nhưng dễ sai số nếu có nhiều ráy tai hay ống tai cong hay không áp chặt vào ống tai khi đo, nên tui không chuộng loại này lắm.
– Loại đo nhiệt độ động mạch thái dương: loại này tương đối chính xác, nhanh.
Phòng khám tôi dùng loại nhiệt kế điện tử thông dụng với đầu chụp dùng một lần, đo ở miệng, nếu không được thì đo động mạch thái dương.

KHÔNG dùng nhiệt kế loại miếng dán lên trán hay cơ thể, không chính xác.

KHÔNG dùng nhiệt kế ngậm như núm vú, không chính xác.

ĐO Ở ĐÂU?

Hậu môn, miệng, tai, trán (động mạch thái dương), nách

Hậu môn và miệng là chính xác nhất. Nách, tai trán kém chính xác hơn do đó nên kiểm tra lại bằng miệng hay hậu môn nếu có sốt.

Đo ở đâu là tuỳ theo tuổi:

– Sơ sinh tới 3 tháng: đo hậu môn, nếu trẻ quấy khóc có thể dùng nách để ước lượng

– Từ 3 tháng-4 tuổi: 

Nghiên cứu cho thấy trên 3 tháng có thể dùng trán, trên 6 tháng có thể dùng tai, nhưng cách đo tiêu chuẩn là hậu môn

Hậu môn là tiêu chuẩn
Tai (> 6 tháng)
Trán (>3 tháng)
Nách (tầm soát, ước lượng)

– Trên 4 tuổi:
Miệng (tiêu chuẩn), Tai, Trán, Nách

CÁCH ĐO

– Hậu môn: rửa sạch đầu nhiệt kế (không dùng nước nóng), cho một chút gel bôi trơn, cho bé nằm sấp trên đùi hay nằm ngữa co hai chân lên cao rồi đưa đầu nhiệt kế vào khoảng 1.2-1.5 cm, kẹp nhiệt kế giữa cac ngón tay, không đưa vào quá sâu (xem hình). Thời gian đo ít nhất là 1 phút cho đến khi nghe tiếng peep. Nhiệt kế thuỷ tinh thì tối thiểu 3-4 phút.

– Miệng: rửa sạch nhiệt kế, để dưới lưỡi khoảng 1 phút cho đến khi nghe tiếng peep. Không đo ngay sau khi vừa ăn uống xong, ít nhất là sau 15 phút. Nhiệt kế thuỷ tinh thì tối thiểu 3-4 phút.

– Trán: quẹt từ giữa trán qua tới thái dương là được
https://youtu.be/0MUJawkCMGc

CHÚ Ý

– Không đo khi trẻ vừa tắm xong, hay vừa từ ngoài trời lạnh vào.
– Không đo khi trẻ đang được ủ ấm quá mức, nếu có sốt nhẹ, cởi bỏ bớt quần áo rồi đo lại sau 30 phút
– Trẻ béo phì nếu đo nách hay trán có thể có sai số rất lớn, nên đo miệng, hậu môn để kiểm tra lại.
– Nếu nghi ngờ một phương pháp nào không chính xác, dùng phương pháp khác, hay đối chiếu trên người khác.

NHIỆT ĐỘ BAO NHIÊU LÀ SỐT?

Hậu môn: >100.4F (38C)
Miệng: >99.6F (37.5C)
Nách: >99F (37.2C)
Tai: >100.4F (38C)
Trán: >99.6F (37.5C)