Còn nhớ một lần nọ, tôi có 1 bệnh nhân 6 tháng tuổi bị viêm tiểu phế quản nặng. Tôi cho chụp XR phổi, bs chuẩn đoán hình ảnh cho biết có hình ảnh của gãy xương sườn sau đã lành trên XR. Vì gãy xương sườn sau ở trẻ nhỏ rất hiếm và thường là triệu chứng bị bạo hành khi người lớn nhấc bé lên bằng cách dùng hai tay nắm chặt lấy ngực và lắc mạnh, các ngón tay đè mạnh vào xương sườn phía sau làm gãy xương.
Thế là một khảo sát toàn diện được thực hiện, cho thấy bé có nhiều ổ xuất huyết não cũ và mới, xuất huyết võng mạc. Một cuộc điều tra được thực hiện, là do người bạn trai của người mẹ đơn thân làm ra. Người mẹ vì phải đi làm, để con cho người bạn trai trông coi.
Người bạn trai, thiếu tình thương của một người cha, không chịu nổi khi bé khóc đã nhấc bé lên và lắc mạnh nhiều lần. Trường hợp đáng buồn này là một trong rất nhiều ca bạo hành trẻ nhỏ trên nước Mỹ, phần lớn có liên quan tới EM BÉ KHÓC.
Tiếng khóc trẻ thơ hay được đề cập trong văn thơ, nhưng trong thực tế là nguyên nhân khiến nhiều bà mẹ, ông bố lo lắng, stress, thậm chí trầm cảm. Đã có trường hợp mẹ làm con chết ngạt vì con khóc quá nhiều làm mẹ trầm cảm và chán ghét con.
Một số bà mẹ ông bố có quan niệm bé khóc là bất thường, là một quan niệm SAI LẦM cần thay đổi. Trẻ em nhỏ chưa biết nói, thì tiếng khóc là ngôn ngữ của chúng, là cách duy nhất giúp chúng giao tiếp với thế giới bên ngoài, là cách chúng biểu lộ nhu cầu và cảm xúc của chúng. Nên khóc là BÌNH THƯỜNG, mỗi ngày một trẻ sơ sinh khóc từ 1-3 tiếng đồng hồ.
Contents
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường khóc vì các lý do sau
1- Đói bụng
Đây là nhu cầu cơ bản nhất của trẻ, là lý dó phổ biến nhất làm trẻ khóc. Nhưng cũng chính vì vậy mà làm cho nhiều bà mẹ hễ con khóc là đè ra cho bú, bất kể là bé mới bú 1-2 tiếng trước, làm trẻ bú nhiều hơn mức cần thiết, làm nặng hơn tình trạng trào ngược và gây nôn ói. Trên thực tế nguyên nhân phổ biến nhất gây nôn ói ở trẻ sơ sinh là cho bú quá nhiều (overfeeding)
2- Nhõng nhẽo
Trẻ cô đơn đòi được bế, thèm hơi ấm nên khi bế lên thì sẽ nín khóc. Vấn đề này lại đưa tới một vấn đề khác rất thường gặp ở người VN. Khi cha mẹ ông bà bồng bế quá nhiều lại đưa đến tình trạng bé “đeo” người lớn quá mức làm ảnh hưởng đến cuộc sống của chính bé và người chăm sóc, cả hai bên đều khổ sở.
3- Quá lạnh hay quá nóng
Chúng ta thường hay sợ bé lạnh nên trùm 5-7 lớp cuối cùng làm bé nóng thậm chí đưa đến rôm sảy. Nhiệt độ phòng nên vừa phải sao cho chúng ta cảm thấy thoải mái, quần áo thì nên thoáng mát trừ khi đi ra ngoài khi trời lạnh.
4- Cảm giác khó chịu vì tã ướt, bụng đầy hơi
Mấy bé đang bú sữa bột, mẹ pha sữa xong đừng cho bú liền hãy để 10-15 phút sau hãy cho bú, vì khi lắc lên trong sữa có những bọt khí li ti mà mắt thường không thấy được, bé nếu bú vào sẽ đầy hơi, dễ trào ngược.
5- Colic (hội chứng khóc đêm)
Cái vụ này làm nhiều mẹ rất mệt mà bs cũng rất rầu, đủ để viết 1 bài
6- Đau
Đau bất cứ ở đâu, ví dụ như hội chứng garo do tóc trong một bài khác của tôi
7- Hiện tượng co giật cơ khi ngủ làm bé giật mình và khóc
8- Bệnh
Thường làm bé sốt, lừ đừ, BỎ BÚ, khó chịu, cái này là đi khám bs lẹ lẹ
9- Mọc răng
Khóc làm ba mẹ hoảng sợ, bác sĩ thì bối rối, là lý do của rất nhiều bé tới khám. Tôi có 1 bệnh nhân 2 tháng hôm nay khám vì tuần trước khóc suốt 1 tiếng, bs cấp cứu không biết là gì, chẩn đoán là viêm tai giữa, cho ks (amox), bs nhi khám ngày hôm sau khám tai bình thường nên không nghĩ là vtg, nhưng không ngưng ks, bé uống 3 ngày thì ói và tiêu chảy nên vào cấp cứu, được chụp XR, siêu âm tùm lum, cuối cùng ngưng ks vài ngày sau thì hết ói hết tiêu chảy. Hôm nay khám thì bình thường, không vtg. Nói vậy để cho thấy vụ khóc này nó rắc rối như thế nào.
VẬY LÀM SAO KHI CON KHÓC?
– Thử xem con có đói không, có đòi bế không? Bế lên mà hết khóc thì nhõng nhẽo thôi
– Có lạnh hay nóng không?
– Tã có ướt không
– Có đau không? Tới lúc này là phải cởi hết sạch đồ quan sát từ đầu tới chân, kể cả bộ phận sinh dục, xem có chổ nào đỏ hay đau hay dị dạng gì không? Tay chân cử động bình thường không?…
– Có nhiều hơi trong bụng không? Có đánh rắm nhiều không
– Có sốt không? Có con nhỏ chịu khó mua một cái nhiệt kế cho tốt. TUYỆT ĐỐI không mua loại đồ cổ bằng thuỷ tinh có thuỷ ngân, nó chính xác hơn có chút xíu mà dễ bể gây tai nạn và ngộ độc thuỷ ngân. Sốt thì đi khám bs, nhất là trẻ dưới 3 tháng vì mấy đứa này dễ nhiễm trùng nặng
– Có bú không? Cái này RẤT QUAN TRỌNG. Con nít nhỏ chỉ có ăn và ngủ. Khóc đã là không ngủ, nếu không ăn nữa là có chuyện. Hễ nó vẫn bú tốt là an tâm, còn mà nó bỏ bú, lừ đừ thì khám bệnh lẹ dùm.
– Không có luật nào là khóc bao nhiêu tiếng thì đi khám. Theo ý tôi, nếu nó khóc chừng 4-5 tiếng liên tục mà không dỗ được thì nên đi khám bs. Ngoại trừ mấy đứa bị colic thì nó khóc dai dẳng tối ngày thì thôi không kể.
Bs gặp mấy đứa này thì phải chịu khó lột hết đồ khám kỷ từ đầu đến chân, dụ cho nó bú, dở chân dở tay coi có chổ nào lạ không, khám tai coi có con gì chui vô không, đừng ẩu ẩu coi chừng sót thứ quan trọng.
Tui từng gặp một ca gãy xương đùi do bạo hành tới khám vì khóc hoài không nín, hên là không bỏ sót.
Con nít không nói chuyện, mà chỉ khóc, mỗi lần nó khóc hoài không nín là một bài toán khó.
